Balıkesir’e bağlı Altınova beldesine girer girmez bir solukta, yani ana yoldan ayrıldıktan 1,5 km sonra kendinizi önce yerleşim alanının merkezinde, sonra iskeleye doğru iki km daha gidince, plaj, köprü, dalyan üçgeni içinde buluyorsunuz. Ana karadan plaja geçişi sağlayan köprü bağlantısı üzerinde sahile gidenler, denizin, balık tutmanın, manzaranın tadını doyasıya çıkarıyorlar.

Dünyada ender görünen aynı kıyı deniz seviyesine sahip, ince kumlu kumsalı, Ayvalık ve İzmir’e çok yakın oluşu Balıkesir Ayvalığa bağlı beldeyi cazip kılan özellikleri oluşturuyor.

Aslında buraya emekli cenneti de denebilir. Özellikle İzmir, Ankara, Kütahyalı sakinliği severler, kendi güçlerine göre yaptıkları evlerinde bahçe zevki yaşıyor, denizden, kumdan istifade edip, diskotek, bar, disko olmadığı için trafikten, gürültüden uzak, kafa dinliyorlar.
Beldenin kışın 10.500 olan nüfusu, yazın 60–70 binlere dayanıyor.


Tarihçesi ve konumu
Altınova’nın geçmişine bakarsak Cumhuriyet öncesi ismi “Ayezmand” miş. 13.Nisan.1934 Cuma günü Atatürk’ün beldeyi ziyareti sırasında çevreyi kaplayan ovalarda gördüğü altın renkli buğday başakları ve ovanın altın gibi değerli olması nedeniyle, daha uygun olacağı için Ayezmand ismi, kendi talimatıyla Altınova olarak değiştirilmiş.
Tarihi çok
eskilere dayanan ve kelime anlamı, "kutsal, şifa getiren kaynak" demek olan Ayezmand’in bir km yakınında Yel Değirmen Tepe’de bulunan tarihi eserler Balıkesir arkeoloji müzesinde sergileniyor. Altınova’nın Hisar Mahallesi, Ayezmand’in ilk kuruluş yeri olması bakımından günümüzde de önemini sürdürüyor.

Hacı Bayram Cami, Şeyh Muyyiddin Cami, Selimiye Mahallesinde yer alan 1899 ve 1964 tarihli camiler, Merkez Mahallesinde bulunan 19.yy dan kalma iki tarihi han ve 1888 tarihi taşıyan muhtemelen zeytinyağı imalinde kullanılmış yapı, 15.yy izleri taşıyan evleri görülmeye değer eserlerden sayılıyor. 1998 yılında restore edilen ve içinde beş türbe bulunan kabristanlıkta bulunan türbe de dikkati çekiyor.

Hanlar, Evler
Beldenin girişinde çoğunluğu iki katlı olan evlerin arasında geçen yüzyıldan kalma bazı eski yapılar ve yapılardan kalan duvarlar, harabeye dönen avlular dikkat çekiyor.
Geçmişte yaşanan Dikili depreminde hasar izleri taşıyan Altınova yapıları arasında zamana direnen orijinalliğini koruyan veya bir başka deyişle, yeni sahipleri tarafından çocuk gibi bakılanlarda var. Bunlardan biride belde girişinde sol kanatta yer alan bir zeytinyağı imalathanesi. Dededen, babadan kalma birinci sınıf tarihi eseri gözü gibi koruyan Ziya Şensal yapının çok eskiden han olarak işlev gördüğünü, Çanakkale’den İzmir’e uzanan güzergâhta ki en görkemli han olduğunu, zamanında Yunanlı hanımların handa garsonluk yaptığını, çevresinde dam (ahırlar) ve seyis odalarının bulunduğunu anlatıyor.



Kapı üzerindeki yapım tarihi taşıyan kitabeyi, gösterip, harç ve demirin kullanılmadığı devirlerde ikinci kata çıkılan kapının kilit taşına dikkat çekiyor. Girişteki pembe renkli sarımsak taşından yapılma yuvarlak kolonların delik açılan kısımlarına harç yerine kurşun dökülerek sağlamlaştırıldığını gösteriyor.
Buna benzer tek tük kalmış yapıları sokağın devamında ve iç kısımlarda da görebiliyoruz. Kiminin avlusu, kimisinin kapısı, penceresi sizi yıllar öncesinin sivil mimarisine götürüyor.
İkinci konutların artış gösterdiği son yıllarda beldenin, sahil bandı üzerinde yapılaşmalarda artış gözleniyor.

Denizden iki km içerde yerleşim olan Altınova sahili karşısında 12 mil uzakta komşu ülke Yunanistan’a ait olan Midilli Adası bulunuyor.
Her türlü deniz aktivitesine imkân veren Altınova iskele mevkiinde uzunluğu iki km bulan doğal kumsalla beraber Altınova, 18 km lik sahil şeridine sahip.

Neler yapılır
Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında deniz en güzel zamanını yaşıyor. Gün batımında sahil kafelerinde oturanlar, yazın yaya trafiğine açık köprüden geçerek uzun kumsalın istedikleri bölümünde denize giriyor, kum kürü yapıyorlar.
Granit kayalardan oluşan kumda hiç mil (toprak) bulunmuyor ve aynı kum, 100 metresi ancak boy verebilen sığ deniz içinde de devam ediyor.
Altınova akşamlarının son ışıklarıyla, güneşin veda şölenini zevkle izliyorlar, hava sıcak ve durgunsa gecenin geç saatlerine kadar aynı plaja gelip, oturuyor, bu defa mehtap veya yakamoz seyrederek serinliyorlar.
Açık havalarda Midilli adasının evleri, ışıkları net biçimde seyredilebiliyor.

Çevrede Gezilecek Yerler
Altınova beldesi İzmir Ayvalık yolu üzerinde bir buçuk km içerde yer alıyor.
Her iki yöne de yol alanlar kısa sürede ulaşabilecekleri tatil yerleri ile ören yerlerini görebiliyorlar.
Gün içersinde Çanakkale yönünde yol alanlar, Ayvalık, Cunda Adası, Gömeç, Edremit, Küçükkuyu, Altınoluk, Güre, Zeytinli, Kaz Dağı Milli Parkı, Burhaniye, Akçay, Ören, Bergama, Kozak Yaylası, İzmir tarafını seçenler, Dikili, Bademli, Çandarlı, Eski ve Yeni Foça, Menemen, Şakran, İzmir gibi yerlere gidip gelme imkânı buluyorlar.

Zeytinyağı ve Pamuk, Patates, Karpuz
Dikili sınırından Altınova, Altınoluk dünyanın en güzel, en kaliteli zeytinyağının üretildiği bölge olarak biliniyor. Denizden esen rüzgâr, toprak yapısı mümbit ovanın zeytinlerine lezzet, nefaset katıyor. Bu bölgenin yağ üreticileri Dünyada ki tek rakibimiz İtalya’nın Toskana bölgesidir diye üstüne basarak belirtiyorlar.

Altınova’da Aktepe yağları da zeytinlere toprak kokusu karışmaması için dalından düşen zeytini, ağaç altlarına serdikleri brandalarla toplayıp fabrikaya ulaştırıyor. Burada aspiratörler yardımıyla zeytinlerin yaprağı, sapı emiliyor, yıkanıyor ve el değmeden çekirdeği, kabuğu ile birlikte hamur oluyor. Sonra makine bu hamuru üçe ayırıyor.
Hiçbir katkı maddesi kullanılmadan sıkılıp yağ elde ediliyor.
Kaliteli yağ elde etmek için temiz zeytin girişi yapmanız kaçınılmazdır deniyor. Marda barajıyla sulanan ova aynı zamanda toprak altı artezyen suları ile besleniyor. Ovada elektrik olduğu için derin sular bu güç yardımıyla üst seviyelere çekilebiliyor.

Penye ipliği çekilen ve çok uzun elyaf veren pamuk yetiştiriciliğinin yanı sıra içine yağ çekmeyen tür patatesi de makbul sayılıyor.
Ova aynı zamanda iyi karpuz yapıyor. Bu karpuzları da mevsiminde römorklar dolusu nakil için beklerken Altınova girişinde ve beldenin çeşitli yerlerinde görebiliyorsunuz.


Altınova’yı bekleyen tehlike
Altınova’nın dillere destan kumu, sahil haritası yakın bir gelecekte kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalmış.
İskele mevkiinde bulunan ve Altınovalıların plaj olarak kullandıkları kıyıya paralel dil şeklinde uzanan kum yarımada dalgaların etkisiyle incelmeye başlamış. Deniz kumu yutmaya başlayıp geri getirmeyince, yarımada törpülenerek küçülmeye yüz tutmuş.
Derenin getirdiği kumlarla oluşmuş yarımadaya 1991–1998 yıllarında Madra Barajı yapıldıktan sonra dere kum taşıyamayınca, kum gelişi durmuş.
Tehlikeyi görüp, kıyıya, evlerin temellerine, bahçe duvarlarına yaklaşan deniz çizgisini, fark eden ilgililer durumu projelendirip kum yarımadanın taşınıp, erimesini önlemek için kumsalı tutacak 11 adet dalgakıran yapılması kararlaştırarak inşasına başlamışlar.
Denizin sığ olması nedeniyle düşük maliyetle ekonomik biçimde sonuca ulaşılacakken, bir buçuk dalgakıran yaptıktan sonra ödenek bulunamayınca dalgakıran yapımı durmuş.

Haziran ve Temmuz 2008 aylarında gördüğüm kadarıyla kumsaldan oluşan yarımadanın arkasında marina yapımı için kepçeyle derinlik artırma çalışması yapılıyordu. Oysa çevre sakinleri kumu kurtaracak dalgakıran yapılmadığı sürece, kazanılan derinliği, sert havada kum adasını aşacak dalgalar, bir gecede dolduracak ve yapılan tüm masrafların, harcanan emeğin, zamanın boşa gideceğini belirtiyorlar. Devamlı haritası değişen sahilde büyük bir ihtimalle günümüzdeki kumsalı, gelecek yıl bulamayacağız deniyor.